Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Nedir?
Dünya Ticaret Örgütü (WTO), üye ülkelerin sınır ötesi ticaretlerini yönetmek, düzenlemek ve desteklemek amacıyla 1 Ocak 1995 tarihinde kurulmuş bir uluslararası kuruluştur. WTO şu anda dünya çapında 164 üye ülkeye sahiptir. WTO, üye ülkelere daha serbest, daha adil ve daha verimli bir dünya ticareti sağlamayı hedefler.
WTO’nun Ne İşe Yarar?
WTO, üye ülkeler arasında serbest ticaretin teşvik edilmesine, ticaretin engellenmesinin önlenmesine ve uluslararası ticaretle ilgili sorunları çözmeye çalışır. WTO, ticarette açık, adil ve öngörülebilir bir düzeni korur ve gelecekteki ticaret görüşmelerinde çıkmak istenen hedefler için yol göstericidir.
| Etki Alanları | Çalışmaları |
|---|---|
| Mal Ticareti | Tarifelerin azaltılması, dünya mal ticaretinde serbest rekabetçi bir ortamın sağlanması, fiyatların stabilize edilmesi. |
| Hizmet Ticareti | Dünya hizmet ticaretini desteklemek, hizmetlerin serbestleşmesini sağlamak, hizmetlerin ticarete engel teşkil eden yasal düzenlemelerin azaltılması ya da kaldırılması. |
| Fikri Mülkiyet Hakları | Fikri mülkiyet haklarını koruma altına almak, bu haklara saygı duyulmasını sağlamak, ticari marka, patent ve telif hakları gibi fikri mülkiyet haklarının hükümetler tarafından korunmasını teşvik etmek. |
WTO tarafından yapılan görüşmeler, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin ticari çıkarlarına yönelik olarak gerçekleştirilir. Her üye ülkenin, ticari çıkarlarının korunduğundan emin olmak için eşit oy hakkına sahip olduğu bir sistem vardır. WTO yönetiminde yapılan müzakereler sonucunda, üye ülkeler arasında dünya ticareti sorunları daha adil bir şekilde çözülür ve serbest ticaretin teşvik edilmesi sağlanır.
WTO’nun Tarihi Ve Evrimi
Dünya Ticaret Örgütü (WTO), günümüzde küresel ekonomik gelişmelere yön veren bir kuruluş olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak bu örgütün tarihine yönelik bir bakış açısı da tıpkı günümüz ekonomisine ait olan sorun ve çözüm önerilerinin anlaşılması açısından oldukça önemlidir.
WTO’nun tarihi bakıldığında, 1947 yılında kurulan Genel Tarifeler ve Ticaret Anlaşması (GATT) göz önüne alınabilir. Bu anlaşma, ticaret engellerinin ortadan kaldırılması ve dış ticaretle ilgili kuralların belirlenmesi amacıyla dünya ülkeleri tarafından oluşturulmuştur.
| Tarih | Gelişmeler |
|---|---|
| 1947 | GATT kuruldu. |
| 1995 | GATT, WTO’ya dönüştü. |
| 2021 | 164 üyesi bulunuyor. |
Hızla gelişen dünya ticaretine ayak uydurmak için, GATT çerçevesinde dünya ülkeleri arasında düzenli olarak ticaret müzakereleri gerçekleştirilmiştir. 1995 yılında gerçekleştirilen Uruguay Round müzakereleri sonucunda GATT, Dünya Ticaret Örgütü’ne (WTO) dönüştürülmüştür.
WTO, günümüzde 164 üyesi bulunan bir kuruluş olarak faaliyet göstermektedir. Bu üyelerin yanı sıra, çeşitli gözlemci üyeler de bu örgütün çalışmalarını yakından takip etmektedir.
WTO’nun Üye Ülkeleri Ve Yapılandırması
Dünya Ticaret Örgütü (WTO), 1995 yılında kurulan ve küresel ticareti düzenleyen uluslararası bir kuruluştur. Ülkeler arasındaki ticaret ilişkilerini düzenlemeyi amaçlayan WTO, hükümetler arasında müzakereler yoluyla anlaşmalar yaparak ticaret engellerini azaltmaya ve uluslararası ticareti serbestleştirmeye çalışmaktadır.
WTO, 164 üye ülkeden oluşmaktadır ve bu üye ülkelerin tamamı eşit haklara sahiptir. Her ülkenin bir temsilcisi bulunur ve kararlar genel olarak oybirliğiyle alınır. Ayrıca, WTO’nun yapısı üç temel organa dayanmaktadır: Konseyler, Müzakere ve Uyumlaştırma Organı ve Uyuşmazlık Çözümü Organı.
| Üye Ülkeler | Üyelik Tarihi |
|---|---|
| ABD | 1 Ocak 1995 |
| Çin Halk Cumhuriyeti | 11 Aralık 2001 |
| Avrupa Birliği | 1 Ocak 1995 |
| Japonya | 1 Ocak 1995 |
WTO’nun üye ülkeleri, dünya ticaretinin yaklaşık %98’ini kapsamaktadır. Bu üye ülkeler arasında en büyük ekonomilerden bazıları bulunmaktadır ve bu nedenle, WTO’nun kararları uluslararası ticarette önemli bir etkiye sahiptir.
WTO’nun üye ülkeleri arasındaki yapılandırması, ülkelerin ekonomik gücüne göre değişebilmektedir. Örneğin, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Anlaşması’nın bir parçası olan Cairns Grubu, dünya ticaretinde önemli bir rol oynayan tarım üreticisi ülkelerin oluşturduğu bir yapılanmadır.
Genel olarak, WTO’nun üye ülkeleri arasında güçlü bir işbirliği bulunmakta ve uluslararası ticaretin serbestleştirilmesi yönündeki çabalar sürmektedir. Ancak, benzer şekilde düşünmeyen üye ülkeler arasında da anlaşmazlıklar olabilmekte ve WTO’da çözümlenmesi gereken uyuşmazlıklar ortaya çıkabilmektedir.
WTO’nun Etki Alanları Ve Çalışmaları
Dünya Ticaret Örgütü (WTO), ülkeler arasındaki ticari ilişkileri düzenleyen uluslararası bir kuruluştur. Görevi, dünya ekonomisinde serbest ticareti sağlamak ve ticaretin dünya çapındaki büyümeye katkısını artırmaktır. WTO, 23 Temmuz 1948’de kurulan ve Uluslararası Ticaret Örgütü (ITO) olarak adlandırılan bir önceki orgutun yerini aldı. Günümüzde, WTO üye ülkelerinin toplam 98% ‘ini temsil eder.
WTO’nun ana hedefleri, tüm üye ülkeler için serbest ticaret oluşturmak, ticaretin geleneksel düzenlemelerine son vermek ve üyeler arasında eşit bir ticari rekabet yaratabilmektir. Kuruluş aynı zamanda üye ülkeler arasındaki ticaret sorunlarını çözmek, karşılıklı olarak kabul edilebilir çözümler üretmek ve yeni ticaret anlaşmalarını teşvik etmek için çeşitli çalışmalar yürütmektedir.
WTO’nun etki alanları, sağlık, çevre, kültür ve telif hakları gibi bir dizi alana yayılmaktadır. Çalışmaları arasında, tarife ve tarife dışı engellerin azaltılması, anti-demping yasaları ve mali destekleme programları gibi konular yer almaktadır. Ayrıca, WTO, gelişmekte olan ülkelerin ticaret sorunlarına özel dikkat göstermekte, bu ülkelerin dünya ekonomisine yönelik entegrasyonunu kolaylaştırmaya yardımcı olmaktadır.
| WTO | |
|---|---|
| Başkan | Ngozi Okonjo-Iweala |
| Kuruluş Tarihi | 1 Ocak 1995 |
| Üye Ülke Sayısı | 164 |
