Enflasyon Nedir?
Enflasyon, hizmet ve mal fiyatlarının sürekli bir şekilde artış göstermesi olarak ifade edilmektedir. Bir mal ya da hizmet grubunda meydana gelen artış enflasyon olarak nitelendirilemez. Fiyatlardaki genel düzeyin sürekli olarak artış göstermesi gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse bir ay içerisinde gerçekleşen enflasyon oranının %1 olması, o ayda hizmet ve mal fiyatlar genel düzeyinin %1 arttığını ifade eder. Yıllık enflasyon ise bir yıl boyunca fiyatlar genel düzeyinde meydana gelen artıştır. Örneğin %30’luk yıllık enflasyon, bir yıl içerisinde mal ve hizmet fiyatlarının %30 düzeyinde arttığını göstermektedir.
Enflasyon, reel geliri azaltan bir durumdur. Örneğin 1000 TL geliri olan birisi 100 TL’lik maldan 10 tane alabilirken, yaşanacak %25 enflasyon sonrasında 125 TL olacak olan üründen aynı gelirle 8 tane alabilecektir. Yani kullanılabilir gelir azalış gösterir. Bu nedenle enflasyonun düşmesi demek, fiyatların düşmesi anlamına gelmemekle beraber fiyatların artış hızının düştüğünü gösterir. Dolayısıyla alım gücü önceki enflasyon oranlarına göre artış gösterecektir.
Enflasyon Çeşitleri Nelerdir?
Enflasyon, çeşitli sebeplerle ortaya çıkan sürekli bir olgudur. Enflasyon çeşitlerine göre talep, maliyet ya da para enflasyonu olarak üç grup halinde incelenebilmektedir.
1) Talep Enflasyonu
Piyasada en çok görülen enflasyon türüdür. Nakit bolluğu nedeniyle daha çok mal ve hizmet talep edilmesi sonucunda gerçekleşmektedir. Talebin artışı beraberinde fiyat artışlarını getirir ve enflasyon sonucunu doğurur. Böylece enflasyon oranlarında artışlar meydana gelecektir.
2) Maliyet Enflasyonu
Maliyet enflasyonu, bir ürün ya da hizmetin maliyetinde meydana gelen sürekli artış sonucu bu maliyetin fiyatlara yansıyarak fiyatları sürekli olarak arttırmasıdır. Özellikle sermaye, emek ve doğal kaynaklarda meydana gelen yükselişler sebebiyle maliyet artışları gerçekleşir. Böylece fiyatlar artarak ortaya maliyetin tetiklediği bir enflasyon çıkmış olur.
3) Para Enflasyonu
Piyasada para arz miktarının para talebinden daha fazla olduğu durumlarda ortaya çıkan enflasyon türüdür. Bu türde paranın değeri düşüş göstererek piyasadaki mal fiyatlarının pahalı kalmasına neden olur. Bütün mal ve hizmetler için geçerli olan bu döngü, süreklilik arz ettiğinde para enflasyonu olarak nitelendirilecektir.
